Η σωστή χρήση των βοτάνων .
Συλλογή, ξήρανση και αποθήκευση.
Πως τα χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα μας.
Από τον Χρήστο Φυλακτάκη
Συνεδρίες Βοτανοθεραπείας μέσω Viber στο 6970450349
Εισηγητής διαδικτυακών σεμιναρίων Βοτανολογίας στην σχολή Olistiki.gr
Τα θεραπευτικά φυτά πρέπει να συλλέγονται τη στιγμή που βρίσκονται στο αποκορύφωμα της ωριμότητάς τους, στιγμή κατά την οποία έχουν αναπτυχθεί στο μέγιστο οι ευεργετικές ιδιότητές τους. Συλλέγουμε τις ώρες 09:00 – 12:00 κυρίως, όταν έχει φύγει η πρωινή υγρασία. Δεν μαζεύουμε ποτέ βότανα μετά από βροχή γιατί κρατάνε υγρασία και μπορεί να μουχλιάσουν.
• Φύλλα : Συλλέγουμε την άνοιξη όταν είναι ακόμη νεαρά και λίγο πριν την ανθοφορία. Αποξήρανση για 2 εβδομάδες σε καλά αεριζόμενο χώρο, ζεστό και σκοτεινό.
• Άνθη : Το καλοκαίρι όταν το φυτό είναι σε πλήρης άνθηση μαζεύουμε τις ανθισμένες κορυφές με ηλιοφάνεια μεσημεριανές ώρες. Τα ξηραίνουμε για 10-15 ημέρες και τα αποθηκεύουμε σε γυάλινα βάζα μακριά από το φως. Κάποια βότανα όπως το Σπαθόχορτο και το Χαμομήλι είναι άχρηστα μετά από βροχή γιατί έχει χαθεί όλη η γύρη τους και θα πρέπει να περιμένουμε να ανθίσουν ξανά.
• Ρίζες : Ξηραίνονται πιο δύσκολα από κάθε άλλο μέρος του φυτού. Τις συλλέγουμε αρχές άνοιξης ή το φθινόπωρο όταν τα δραστικά συστατικά του φυτού είναι ακόμη στις ρίζες και δεν έχουν ανέβει στα επίγεια μέρη. Αφού τις ξεθάψουμε, τις πλένουμε καλά, τις κόβουμε μικρά κομμάτια και τις απλώνουμε σε ένα ταψί για ένα μήνα περίπου μέχρι να ξεραθούν.
• Φλοιός : Κόβουμε πάντα από παράπλευρα κλαδιά για να μην τραυματίσουμε το δέντρο. Τα αποξηραίνουμε για 15 ημέρες σε σκιά και αποθηκεύουμε σε γυάλινα βάζα.
• Σπόροι : Όταν είναι έτοιμο το φυτό συνήθως το καλοκαίρι ή και το φθινόπωρο.
Αμέσως μόλις ξηραθεί το βότανο, το αποθηκεύουμε σε γυάλινα δοχεία και το κρατάμε μακριά από το ηλιακό φως.
Πως χρησιμοποιούμε τα βότανα
• Έγχυμα : Είναι ο απλούστερος τρόπος για να φτιάξουμε ένα βοτανικό ρόφημα από τα υπέργεια μέρη ενός φυτού ( φύλλα, άνθη ). Μπορεί να γίνει με ξερά ή χλωρά βότανα. Βράζουμε νερό, το βγάζουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε τα βότανα. Σκεπάζουμε και το αφήνουμε για 10-15 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε. Δοσολογία : 1 κ.γ ανά φλυτζάνι νερό.
• Αφέψημα : Σκληρά και ξυλώδη μέρη του φυτού όπως ρίζες, ριζώματα, φλοιός, ξύλο, καρποί και σπόροι χρειάζονται περισσότερη θερμότητα για να απελευθερώσουν τα συστατικά τους στο νερό οπότε τα βράζουμε μαζί με το νερό.
• Βάμμα : Τα βάμματα γίνονται με την εμβάπτιση του βοτάνου σε αλκοόλ. Αυτό βοηθάει την διάλυση των ενεργών συστατικών του φυτού, κάνοντας τα πιο δραστικά από τα εγχύματα και τα αφεψήματα. Για να φτιάξουμε ένα βάμμα οι αναλογίες είναι 1:5 δηλαδή ένα μέρος βοτάνου σε πέντε μέρη αλκοόλης. 200 γρ. ξεραμένο ή 300 γρ. νωπό βότανο σε 1 λίτρο αλκοόλ. Επίσης ως διαλύτης μπορεί να είναι το ξύδι ή φυτική γλυκερίνη.
• Κάψουλες και σκόνες : Ο ευκολότερος τρόπος να πάρουμε εσωτερικά ένα κονιοποιημένο βότανο είναι να χρησιμοποιήσουμε κάψουλες.
• Κατάπλασμα και κομπρέσα : Στο πρώτο χρησιμοποιούμε στέρεο φυτικό υλικό, σιγοβράζουμε τα βότανα και στη συνέχεια τα επιθέτουμε στο σημείο που έχουμε τους πόνους μαζί με μία γάζα ενώ στις κομπρέσες φτιάχνουμε υγρό εκχύλισμα και βουτάμε ένα μαλακό ύφασμα και το απλώνουμε στην προσβεβλημένη περιοχή.
• Σιρόπια : Σε αγνό μέλι ή ακατέργαστη ζάχαρη ( τα οποία λειτουργούν ως συντηρητικά), προσθέτουμε έγχυμα, αφέψημα ή βάμμα βοτάνων . Ιδανικό για παιδιά.
• Λουτρά : Στο νερό του μπάνιου προσθέτουμε έγχυμα ή αιθέρια έλαια.
• Αιθέρια έλαια : Είναι η ψυχή των φυτών. Χρησιμοποιούνται αραιωμένα σε κάποιο έλαιο βάσης π.χ. αμυγδαλέλαιο για μασάζ ή για καύσεις σε εσωτερικό χώρο.
• Κηραλοιφές : Είναι ο συνδυασμός βοτανόλαδων με κερί μέλισσας για θεραπευτικούς σκοπούς.
• Έλαια : Η έγχυση ενός βοτάνου σε κάποιο λάδι (ελαιόλαδο, αμυγδαλέλαιο, ηλιέλαιο κ.α.). Υπάρχουν δύο είδη ,τα έλαια θερμοδιαβροχής και τα έλαια εξανθοσμίας. Γεμίζουμε ένα γυάλινο βάζο λίγο πάνω από μέση με βότανο και γεμίζουμε με λάδι της επιλογής μας μέχρι πάνω. Σφραγίζουμε καλά και το αφήνουμε στον ήλιο ή σε ζεστό σημείο για 40 μέρες.